ΗΕΡΑΚΛΕΙΟ

Το Ηράκλειο είναι η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της Κρήτης, καθώς και ο μεγαλύτερος λιμένας του νησιού. Στο Ηράκλειο είναι η έδρα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, καθώς επίσης και η έδρα της Περιφέρειας Κρήτης. Το Ηράκλειο είναι επίσης, η έδρα της Εκκλησίας της Κρήτης και ο Αρχιεπίσκοπός του είναι ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ο Δήμος Ηρακλείου έχει πληθυσμό 173.993 κατοίκους. Κύριοι οικονομικοί τομείς της πόλης είναι ο τουρισμός, η γεωργία και το εμπόριο. Διαθέτει βιομηχανική περιοχή 4 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του κέντρου. Το Ηράκλειο διαθέτει επίσης ένα από τα μεγαλύτερα σε κίνηση αεροδρόμια της χώρας (αεροδρόμιο "Νίκος Καζαντζάκης") και λιμάνι με μεγάλη κίνηση επιβατών και εμπορευμάτων.

Πληθυσμός

Ο Δήμος Ηρακλείου αριθμούσε συνολικά 173.993 κατοίκους στην απογραφή του 2011.Το Π.Σ Ηρακλείου που αποτελείται από το Ηρακλειο την Νέα Αλικαρνασσό και το Γάζι ανέρχεται στους 192.215 κατοίκους.

Ιστορία

Το Ηράκλειο βρίσκεται κοντά στo παλάτι της Κνωσού που την περίοδο του μινωικού πολιτισμού είχε τη μεγαλύτερη συγκέντρωση πληθυσμού στην Κρήτη.

Η πόλη του Ηρακλείου κτίστηκε το 824, όταν κατέλαβαν τις ακτές οι Σαρακηνοί πειρατές υπό τον Αμπού Χαφέζ. Έχτισαν μεγάλο οχυρό με μια περιμετρική μεγάλη τάφρο γύρω από την οποία και αναπτύχθηκε η πόλη που έλαβε και την αρχική ονομασία Χάνδαξ. Οι Σαρακηνοί κατέστησαν την πόλη αυτή πρωτεύουσά τους και ορμητήριο των πειρατικών τους δραστηριοτήτων, πράγμα που εξόργισε τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.Φυσικό ήταν η Βυζαντινή (Ανατολική Ρωμαϊκή) Πολιτική να επικεντρώσει το ενδιαφέρον της στην ανακατάληψη της Μεγαλονήσου. Μετά από κάποιες αποτυχημένες απόπειρες όπως π.χ. εκείνη του Γογγύλη, η Βασιλεύουσα απεφάσισε να τελειώνει με την υπόθεση της Κρήτης. Επί βασιλείας Ρωμανού Β΄. και πρωθυπουργίας Ιωσήφ Βρίγγα, ανετέθη στον Μάγιστρο Νικηφόρο Φωκά (τον μετέπειτα Αυτοκράτορα Νικηφόρο Β΄ Φωκά) η προετοιμασία και ηγεσία της εκστρατείας.("Νικηφόρος Φωκάς (Ελ) Νικφούρ",έκδ.3η,τομ.1ος,σελ.50 κ.ά.,Ιωάννη Α. Μελισσείδη & Πουλχερίας Ζαβολέα Μελισσείδη)

Το 961 οι Βυζαντινοί επιτέθηκαν στην πόλη του Χάνδακα. Οι δυνάμεις του Νικηφόρου Φωκά, κατά τα κοινώς αποδεκτά ήθη της εποχής, έσφαξαν τους Σαρακηνούς, τη λεηλάτησαν και την έκαψαν. Την ξανάκτισαν, απεκατέστησαν τη Χριστιανική Πίστη, την προσάρτησαν πλήρως στο Κράτος της Βασιλεύουσας και κράτησαν την κυριαρχία της για 243 χρόνια. Ο Νικηφόρος Φωκάς μερίμνησε για την εγκατάσταση στη Κρήτη Ευγενών Οικογενειών απ τη Βασιλεύουσα για την εξύψωση του φρονήματος των Κρητών και τη σύσφιξη των δεσμών με το Κράτος της Βασιλίδας. Την αυτή πολιτική επικυρώνει το Διάταγμα του Αλεξίου Β΄. Κομνηνού (1182) με το οποίο εγκαθίστανται επίσημα (Χρονικό TRIVAN) στην Κρήτη (παραχώρηση τίτλων, προνομίων, γαιών κ.λ.π./ "Χρυσόβουλο Δούκα Κωνσταντίνου" Ι.Μονή Γωνιάς, Ι.Μητρόπολη Κισσάμου & Σελίνου) των Αρχοντικών (Αρχηγικών) Οικογενειών, των γνωστών "Δώδεκα (12) Αρχοντόπουλων" δηλ. των Ιωάννη Φωκά (που επί Ενετοκρατίας το όνομα εξελίχθηκε σε Καλλέργη), Κωνσταντίνου Βαρούχα, Μαρίνου Σκορδύλη, Λέοντα Μουσούρου, Φίλιππου Γαβαλά, Ανδρέα Μελισσηνού, Θωμά Αρχολέο (Αρχολέοντος), Δημητρίου Βλαστού, Ευστρατίου Χορτάτζη, Νικηφόρου Αργυρόπουλου, Λουκά Λίτινα και Ματθαίου Καφάτου (Καλαφάτη). Η ιστορική σελίδα που άνοιξε τότε για το Ηράκλειο και την Κρήτη γενικά, συνεχίζεται αφού επέζησε αλλαγών και μεταβολών, επιτυχιών και κακουχιών, κατά τα "γυρίσματα των καιρών" τόσο εντός των στενών ορίων του Ηρακλείου και της Κρήτης γενικότερα, όσο και Οικουμενικά όπου υφίσταται το όνομα ή πνεύμα των Κρητών εξ Ηρακλείου ή άλλων.

Μέρος των ενετικών νεωρίων του Ηρακλείου

Το 1204 η πόλη αγοράστηκε από τους Ενετούς μέσω μιας πολιτικής συμφωνίας που συμπεριλάμβανε μεταξύ άλλων την επανατοποθέτηση στο θρόνο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας του Ισαάκιου Β΄ Αγγέλου από τους Σταυροφόρους της Δ΄ Σταυροφορίας. Οι Ενετοί βελτίωσαν τις οχυρώσεις της πόλης χτίζοντας ένα τεράστιο τείχος (πάχους μέχρι 40μ σε ορισμένα σημεία), του οποίου το μεγαλύτερο μέρος σώζεται μέχρι και σήμερα. Το όνομα της πόλης από Handaq έγινε Candia στα Ιταλικά. Οι Κρήτες εξεγέρθηκαν αρκετές φορές κατά της Βενετίας. Επαναστάσεις όπως των Αρχοντικών Οικογενειών των Μελισσηνών, Σκορδίληδων και Καλλέργηδων δημιουργούσαν τις νέες πραγματικότητες ανάμεσα στη Γαληνοτάτη και την Κρήτη. Η επανάσταση του Μεγάλου ΄Αρχοντα Αλεξίου Καλλέργη οδήγησε στην υπογραφή της Συνθήκης "Pax Alexii Callergi" ανάμεσα στη Βενετία και το Μεγάλο ΄Αρχοντα με αποτέλεσμα να υπάρξουν πολύ καλύτερες μέρες για την Κρητική Πολιτεία. Στις 8 Αυγούστου 1363 Κρήτες και Βενετοί έποικοι φεουδάρχες θέλησαν να αποτινάξουν κάθε είδους Βενετσιάνικη επιβολή και επιρροή, επαναστάτησαν και κατέλυσαν την κυριαρχία της Βενετίας στη Κρήτη. Στην εν λόγω επανάσταση πρωτοστάτησαν οι Οικογένειες Ευγενών Gradonico και Venier με την ενεργό σύμπραξη του Άρχοντα Ιωάννη Καλλέργη, που έτρεφε αρχηγικές φιλοδοξίες. Δημιουργήθηκε έτσι η "Δημοκρατία του Αγίου Τίτου", στα πρότυπα της Δημοκρατίας του Αγίου Μάρκου του Κράτους της Γαληνοτάτης Βενετίας, αλλά ενάμιση χρόνο αργότερα (1364) η Βενετία κατέστειλε την επανάσταση και έδωσε τέλος στην Κρητική Αυτόνομη "Δημοκρατία του Αγίου Τίτου". (Σπ. Ζαμπέλιου, "Ιστορικά Σκηνογραφήματα", Το έπος της Κρητικής Αυτονομίας, μετάφραση, σχόλια, επιλογή εικόνων: Θ. Λουλουδάκης 1977).

Το 1647 μ.Χ. ξεκίνησε η πολιορκία της πόλης από τους Οθωμανούς Τούρκους, η οποία κράτησε 22 χρόνια και κόστισε τη ζωή σε 30.000 Κρητικούς και 120.000 Τούρκους και εν τέλει έληξε με την κατάκτηση της πόλης το 1669, από τον Κιοπρουλού Φαζίλ Αχμέτ.(Κωνσταντίνου Σάθα,Τουρκοκρατούμενη Ελλάς.Σχετικά με την πολιορκία του Χάνδακα). Κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας η πόλη έγινε γνωστή και ως “Μεγάλο Κάστρο” ή “Κάστρο”. Περίοδοι ειρήνης, κινήματα, επαναστάσεις και σκληρές καταστολές εκ μέρους των Τούρκων, χρόνια πραγματικά αιματοβαμμένα, είναι η διάρκεια της "ασέληνης νύχτας" των χρόνων της Οθωμανικής Κυριαρχίας σε Μεγάλο Κάστρο (Ηράκλειο) και Κρήτη. Δεν θάναι υπερβολή να λεχθεί πως αληθεύει ότι κάθε πέτρα του νησιού "βάφτηκε" στο αίμα Κρητικών, άσχετα από φύλλο και ηλικία, που το μόνο τους αμάρτημα ήταν πως δεν σήκωναν κατακτητή πάνω απ το κεφάλι τους. Παραδειγματικά αναφέρεται ότι " στη μεγάλη σφαγή του Ηρακλείου , την 24 Ιουνίου 1821, που έμεινε στη μνήμη του λαού σαν ο μεγάλος αρπεντές, οι εξαγριωμένοι Τούρκοι κατέσφαξαν το Μητροπολίτη Κρήτης Γεράσιμο Παρδάλη και πέντε Επισκόπους : τον Κνωσσού Νεόφυτο, τον Χερρονήσου Ιωακείμ, τον Λάμπης Ιερόθεο, τον Σητείας Ζαχαρία και τον τιτουλάριο Επίσκοπο Διοπόλεως Καλλίνικο. Για δύο και περισσότερα χρόνια η Εκκλησία της Κρήτης έμεινε ακέφαλη. " ("Η Εκκλησία της Κρήτης",Θεοχάρη Δετοράκη).

Η πόλη ελευθερώθηκε το 1898 και μπήκε στην Κρητική Πολιτεία το 1908 που με τη σειρά της προσαρτήθηκε στην Ελλάδα το 1913. Κατά την απελευθέρωσή της η πόλη ονομάστηκε Ηράκλειο από τον Μινωικό οικισμό που υπήρχε στο σημείο, ήδη από τον 7ο π.Χ. αιώνα, σύμφωνα με τα "Γεωγραφικά" του Στράβωνα ("... έχει για επίνειο η Κνωσός το Ηράκλειο").

Εκπαίδευση

Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

Στην πόλη του Ηρακλείου λειτουργούν γύρω στα 75 νηπιαγωγεία,^[1] 51 Δημοτικά Σχολεία, 18 Γυμνάσια (ανάμεσα στα οποία ένα Πειραματικό, ένα Εσπερινό, ένα Καλλιτεχνικό, ένα Αθλητικό και ένα Μουσικό), 13 Γενικά Λύκεια και 6 Επαγγελματικά Λύκεια.

Ακαδημαϊκά ιδρύματα

Στο Ηράκλειο βρίσκονται οι Σχολές Θετικών Επιστημών και Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Κρήτης, (με 8.000 φοιτητές), εδρεύει το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ-FORTH) ένα από τα μεγαλύτερα ερευνητικά κέντρα της χώρας, καθώς και το Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Κρήτης (με 6.500 φοιτητές). Συνολικά, υπάρχουν 8 σχολές ΑΕΙ και 11 σχολές ΤΕΙ.^[2]

Συγκοινωνίες

Το λιμάνι του Ηρακλείου

Το Ηράκλειο αποτελεί σημαντικό λιμάνι στη Μεσόγειο.

Tο διεθνές αεροδρόμιο Ν. Καζαντζάκης συνδέει την πόλη με ολόκληρο τον κόσμο και υπάρχει προγραμματισμός για αντικατάσταση του με νέο διεθνές αεροδρόμιο στο Καστέλλι Πεδιάδος.

Ο Βόρειος οδικός άξονας της Κρήτης Β.Ο.Α.Κ. προσφέρει πρόσβαση στις μεγαλύτερες πόλεις του νησιού. Οι εθνικές οδοί Ηρακλείου-Μοιρών και Ηρακλείου-Αρκαλοχωρίου συνδέουν την πόλη με το εσωτερικό του νομού.

Το αστικό ΚΤΕΛ Ηρακλείου εκτελεί δρομολόγια από το κέντρο προς όλη την πόλη και τις γύρω περιοχές με 39 γραμμές. Το ΚΤΕΛ Κρήτης συνδέει το Ηράκλειο με ολόκληρο το υπόλοιπο νησί.

Από το 1922 έως το 1937, λειτούργησε βιομηχανικός σιδηρόδρομος, που συνέδεε τον Κούλε Ηρακλείου με τον Ξηροπόταμο, με σκοπό την κατασκευή του λιμανιού του Ηρακλείου.

Το 2000 υπήρξε ανεκμετάλλευτη μελέτη για 2 γραμμές για το Τραμ Ηρακλείου , από τις οποίες η πρώτη θα συνέδεε το Παγκρήτιο Στάδιο με το Αεροδρόμιο και η δεύτερη το κέντρο του Ηρακλείου με την Κνωσσό.

Το καλοκαίρι του 2007, στο συνέδριο των απόδημων Κρητών, που έγινε στο Ηράκλειο, δύο έγκριτοι συγκοινωνιολόγοι, ο Γεώργιος Νάθενας από τις Γωνιές Μαλεβυζίου και ο Βασίλης Οικονομόπουλος προτείνουν την ανάπτυξη σιδηροδρόμου στην Κρήτη, στην διαδρομή Χανιά-Ρέθυμνο-Ηράκλειο σε 50 λεπτά (20+30 λεπτά) και με πρόβλεψη για επεκτάσεις προς Κίσσαμο, Νέο Αεροδρόμιο Καστελίου Πεδιάδος και Άγιο Νικόλαο.^[3]

Στο Ηράκλειο εδρεύει η ακτοπλοϊκή εταιρεία "Μινωικές Γραμμές" (Minoan Lines).

Αξιοθέατα

Μουσεία

Ο Άγιος Πέτρος των Δομινικανών.

Κτίρια

Η Λότζια που στεγάζει το Δημαρχείο δίπλα από την πλατεία Λιονταριών.

το ενετικό φρούριο Κούλες στο λιμάνι του Ηρακλείου
η εκκλησία του Αγίου Τίτου επί της 25ης Αυγούστου
η ενετική Λότζια, το σημερινό Δημαρχείο
η Βασιλική του Αγίου Μάρκου
το μητροπολιτικό ναό του Αγίου Μηνά

Άλλα

η αγορά στην οδό 1866
η πεζοδρομημένη οδός 25ης Αυγούστου με τα πολλά διατηρημένα νεοκλασικά κτίρια
η πλατεία Λιονταριών με τη κρήνη Μοροζίνι
τα ενετικά τείχη του Ηρακλείου
η πλατεία Κορνάρου
ο τάφος του Νίκου Καζαντζάκη στο προμαχώνα Μαρτινέγκο
η πλατεία Ελευθερίας
η πεζοδρομημένη οδός Κοραή με τις καφετέριες

Προσωπικότητες

Καλλέργης Αλέξιος, Μέγας ΄Αρχων, (Επανάσταση Αλεξίου Καλλέργη 1282-1299, Συνθήκη Αλεξίου Καλλέργη / Pax Alexii Callergi).
Κωνσταντίνος Σεβαστός Σκορδίλης, ΄Αρχων, (Επανάσταση Μελισσηνών-Σκορδίληδων 1217-1219 κ.λ.π.).
Θεόδωρος Μελισσηνός, ΄Αρχων, (Επανάσταση Μελισσηνών-Σκορδίληδων 1217-1219 κ.λ.π.).
Μιχαήλ Μελισσηνός, ΄Αρχων, (Επανάσταση Μελισσηνών-Σκορδίληδων 1217-1219 κ.λ.π.).
Πέτρος Φίλαργος ή Φιλάρετος (Pietro di Candia), Καρδινάλιος, Αρχιεπίσκοπος Μιλάνου, Πάπας Ρώμης (με το όνομα) Αλέξανδρος Ε΄. ( Antipope Alexander V )
Μακάριος Μελισσηνός, "εκ Μελισσηνών της Κρήτης", Μητροπολίτης Μονεμβασίας.
Νικηφόρος Μελισσηνός (Μελισσουργός),"εκ Μελισσηνών της Κρήτης", από Παροναξίας, Επίσκοπος Κρότωνος (Ισπανικού Βασιλείου Νεαπόλεως).
Κύριλλος (Λούκαρης), Οικουμενικός Πατριάρχης, από Αλεξανδρείας. Εκτελέστηκε υπό των Τούρκων.
Μελέτιος (Πηγάς), Πάπας & Πατριάρχης Αλεξανδρείας & πάσης γής Αιγύπτου (πάσης Αφρικής).
Μάξιμος (Μαργούνιος), Επίσκοπος Κυθήρων, Λόγιος, Συγγραφέας
Γεράσιμος (Παρδάλης), Μητροπολίτης Κρήτης. Εκτελέστηκε υπό των Τούρκων.
Τίτος Β΄. (Ζωγραφίδης), Μητροπολίτης Κρήτης, από Πέτρας, Συγγραφέας
Τιμόθεος (Βενιέρης), Μητροπολίτης (πρώην) Κρήτης, από Ρεθύμνης & Αυλοποτάμου, Συγγραφέας
Βασίλειος (Μαρκάκης), Μητροπολίτης Κρήτης, από Αρκαδίας
Ευγένιος Α΄. (Ψαλιδάκης), Μητροπολίτης και είτα Αρχιεπίσκοπος Κρήτης, από Γορτύνης & Αρκαδίας
Δημήτριος (Μπουρλάκης), Μητροπολίτης Πέτρας
Θεόδωρος (Τζεδάκης), Μητροπολίτης Ρεθύμνης & Αυλοποτάμου, από Λάμπης και Σφακίων, Συγγραφέας
Θεόδωρος Β΄. (Χορευτάκης), Πάπας & Πατριάρχης Αλεξανδρείας & πάσης Αφρικής, από Κυρήνης, Καμερούν και Ζιμπάμπουε
Ειρηναίος Α΄. (Αθανασιάδης), Αρχιεπίσκοπος Κρήτης, από Κυδωνίας & Αποκορώνου
Ανδρέας Ρίτσος, Αγιογράφος (1422-1492)
Φραγκίσκος Λεονταρίτης, Αναγεννησιακός Συνθέτης (περ. 1518 - περ. 1572)
Μιχαήλ Δαμασκηνός, Αγιογράφος (1530/35-1592/93)
Φραγκίσκος Μπαρόκιος, Μαθηματικός και Αστρονόμος (1537-1604)
Γεώργιος Κλώντζας, Αγιογράφος (1540-1607)
Ελ Γκρέκο, Αναγεννησιακός ζωγράφος (1541-1614)
Τιμόθεος Τσαγκαράκης, Αρχιμανδρίτης, Προηγούμενος Ι.Μονής Αγίου Γεωργίου Επανωσήφη, Ι.Αρχιεπισκοπής Κρήτης
Αγάθη Μελισσείδου, Μοναχή Μεγαλόσχημος, Προηγουμένη Ι.Μονής Παναγίας Παληανής, Ι.Αρχιεπισκοπής Κρήτης, Σταυροφόρος Παναγίου Τάφου
Καλοκαιρινός Λυσίμαχος, Πρόξενος Μεγάλης Βρεττανίας, εκτελέστηκε υπό των Τούρκων.
Καλοκαιρινός Μίνωας, Επιχειρηματίας & ερασιτέχνης Αρχαιολόγος
Βορεάδης Ιωάννης, Πρόξενος Ολλανδίας (Κάτω Χωρών)
Γιάννης Σμαραγδής Σκηνοθέτης-Συγγραφέας (*1946)
Βιτσέντζος Κορνάρος, Συγγραφέας (Γεννημένος στη Σητεία αλλά παντρεύτηκε και έζησε στο Μ. Κάστρο, 1553-1613)
Εμμανουήλ Τζάνες, Αγιογράφος (1610-1690)
Θεόδωρος Πουλάκης, Αγιογράφος (1622-1692)
Κωνσταντίνος Βολανάκης, Ζωγράφος (1837-1907)
Κατεχάκης Γεώργιος (Καπετάν Ρούβας), Υποστράτηγος ε.α. Υπουργός κυβερνήσεων Ε.Βενιζέλου
Αριστείδης Στεργιάδης, ΄Υπατος Αρμοστής Σμύρνης (1861-1950)
Μπαντουβάς Εμμανουήλ (Καπετάν Μπαντουβάς), Οπλαρχηγός (1941-1945)
Πετράκης Γεώργιος (Καπετάν Πετρακογιώργης), "Σταυραητός της Κρήτης", Οπλαρχηγός (1941-1945)
Γεωργιάδης Μηνάς, Δήμαρχος Ηρακλείου Κρήτης. Εκτελέστηκε υπό των Γερμανών. (62 Μάρτυρες)
Μελισσείδης Απολλόδωρος, Παθολόγος, Συνταγματάρχης Υγειονομικού ε.α, Αρχίατρος, Λεγεώνα της Τιμής Γαλλικής Δημοκρατίας (Α΄.Παγκόσμιος Πόλεμος)
Φουντουλάκης Γεώργιος, Υποστράτηγος ε.α. Διοικητής Μεραρχίας Κρήτης
Νίκος Καζαντζάκης, Συγγραφέας (1883-1957)[1] [2]
Μελισσείδης Εμμανουήλ, Δικηγόρος, Δρ. Νομικής & Πολιτικών Επιστημών, τέως Σύμβουλος Επικρατείας & πρώην Πρόεδρος Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου, Συγγραφέας
Αντώνης Ε. Τσιριγωτάκης, (*1942) Συγγραφέας - Λαογράφος - λεξικογράφος (ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ - Ο ΚΛΗΔΩΝΑΣ - ΚΡΗΤΩΝ ΔΙΑΛΕΚΤΟΣ - ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΛΕΚΤΟΥ)
Μαρής Κωνσταντίνος, Δικηγόρος & Βουλευτής ΄Ενωσης Κέντρου
Μελισσείδης Απολλόδωρος - Ελευθέριος, ΄Εμπορος, ΄Εφ.Αξιωματικός (ΠΖ), Πολεμικός Σταυρός & Μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων (1946-1949)
Κωνιωτάκης Κωνσταντίνος, Αντιπτέραχος ε.α & Βουλευτής ΄Ενωσης Κέντρου
Έλλη Αλεξίου, Συγγραφέας (1894-1988)
Λιλή Ζωγράφου, Δημοσιογράφος, Συγγραφέας
Οδυσσέας Ελύτης, Ποιητής, κάτοχος βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας (1911-1996)
Παρλαμάς Μενέλαος, Φιλόλογος, επίτιμος Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Κρήτης
Μανόλης Δρεττάκης, Δημοσιογράφος, Οικονομολόγος, Πανεπιστημιακός και Πολιτικός, πρώην Αντιπρόεδρος της Βουλής (*1934)
Γιάννης Μαρκόπουλος, Μουσικοσυνθέτης (*1939)
Καλοκαιρινός Ανδρέας, Δήμαρχος Ηρακλείου Κρήτης
Γοντικάκης Στέφανος, Φιλόλογος, Θεολόγος, Δρ. Φιλολογίας & Συγγραφέας
Μελισσείδης Αλέξανδρος, Βιομήχανος, πρώην Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Ηρακλείου Κρήτης & πρώην Πρόεδρος Βιομ. Επιμελητηρίου Ηρακλείου Κρήτης
Μυκωνιάτης Αλέξανδρος, Εκδότης Εφημερίδας "ΠΑΤΡΙΣ", Ηρακλείου Κρήτης
Σενετάκης Γεώργιος, Πολιτικός Μηχανικός, Γενικός Γραμματέας Περιφέρειας Κρήτης (1990-1993)
Κεφαλογιάννης Εμμανουήλ , Οικονομολόγος, Βουλευτής Νέας Δημοκρατίας, Σταυρός Αποστόλων Παύλου & Τίτου (Εκκλησίας της Κρήτης)
Μανώλης Ρασούλης,Συνθέτης, Τραγουδιστής (1945-2011)
Μαρκάκης Γεώργιος, Συνταγματάρχης (ΠΖ) ε.α. πρώην Διοικητής ΣΕΑΠ, Πολεμικός Σταυρός κ.ά. (1940, 1946-1949)
Χρήστος Λεοντής,Μουσικοσυνθέτης (*1940)
Αλεξίου Στυλιανός, Αρχαιολόγος, Ομότ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης, Συγγραφέας, Ειδ. Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας (1993), Commendatore της Ιταλικής Δημοκρατίας, Χρυσούς Σταυρός Τάγματος της Τιμής (2003)
Δετοράκης Θεοχάρης, Φιλόλογος / Βυζαντινολόγος, Ομότ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης, Συγγραφέας, Βραβείο "Ν.Καζαντζάκης" (1985)
Γιώργος Γραμματικάκης, πρώην Πρύτανης τού Πανεπιστημίου Κρήτης με πλούσιο έργο σε πολλά επίπεδα (*1939)[3]
Φώτης Καφάτος, Καθηγητής Βιολογίας, Πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (*1940)
Κόπακα Αικατερίνη, Καθηγήτρια Προϊστορικής Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης, Βραβείο "Ν.Καζαντζάκης" (2011)
Χρήστος Πολίτης, Ηθοποιός
Ιωσήφ Σηφάκης, Καθηγητής Πληροφορικής, αποδέκτης του βραβείου Turing για το 2007 (*1946)
Μανώλης Λυδάκης, Τραγουδιστής (*1961)
Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη, Νομικός, Επιχειρηματίας και Πολιτικός (*1955), Λεγεώνα της Τιμής Γαλλικής Δημοκρατίας
Νίκος Μαχλάς, Ποδοσφαιριστής (*1973)
Γιώργος Σαμαράς, Ποδοσφαιριστής (*1985)
Νότης Σφακιανάκης, Τραγουδιστής (*1959)
Μιχάλης Σηφάκης, Ποδοσφαιριστής
Πέδρο δε Κάντια (Pedro de Candia), Συγγραφέας & επαγγελματίας Στρατιωτικός (Ισπανική Βασιλική Φρουρά)

Συνοικίες

Αγία Αικατερίνη
Αγία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου
Αγία Μαρίνα
Αγία Τριάδα
Αγιος Δημητριος
Άγιος Ιωάννης
Άγιος Ιωάννης Χωστός
Αγιος Μηνάς
Ακαδημία
Ανάληψη
Αμπελόκηποι
Ατσαλένιο
Γιόφυρο
Δειλινά
Δημοκρατιας
Εσταυρωμένος
Ηλιούπολη
Θέρισσος
Καινούργια Πόρτα
Καμαράκι
Καμίνια

Κατσαμπάς
Κηπούπολη
Κομμένο Μπεντένι
Κορακοβούνι
Κορώνη Μαγάρα
Κνωσσός
Λίντο
Μαραθίτης
Μασταμπάς
Μεσαμπελιές
Μπεντεβή
Ξηροποταμος
Πανάνειο
Παπα-Τίτου Μετόχι
Πατέλες
Πόρος
Τρεις Βάγιες
Τρία Πεύκα
Φιλοθέη
Φορτέτσα
Χανιόπορτα
Χρυσοπηγή
Χερσόνησος

Προάστια

Αθλητικές Εγκαταστάσεις

Το Παγκρήτιο Στάδιο, στη συνοικία Λίντο δυτικά του κέντρου
Το γήπεδο "Θ. Βαρδινογιαννης", στη συνοικία Καμίνια
Κλειστό Λίντο
Kλειστό μπάσκετ Τ.Ε.Ι. Hρακλείου
Δύο Αοράκια

Το Ηράκλειο ανήκει στις ολυμπιακές πόλεις που φιλοξένησαν τους Ολυμπιακούς αγώνες 2004.

Αθλητικές Ομάδες Πόλεως

Εικόνες

Το Ενετικό φρούριο στο λιμάνι
Η Κρήνη Μοροζίνι στην πλατεία Λιονταριών
Το λιμάνι του Ηρακλείου
Προτομή του Νίκου Καζαντζάκη στην πλατεία Ελευθερίας
Ο τάφος του Καζαντζάκη πάνω στα ενετικά τείχη του Ηρακλείου
Η εκκλησία του Αγίου Τίτου
Ταβέρνες στην παραλιακή οδό του Ηρακλείου
Το κτίριο της παλαιάς ΔΕΗ και τωρινής έκθεσης του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας
Η οδός 25ης Αυγούστου βόρεια προς το ενετικό λιμάνι
Η πεζοδρομημένη οδός Χάνδακος
Το νέο κτήριο της Βικελαίας Βιβλιοθήκης στο κέντρο του Ηρακλείου
Το κτίριο της Περιφέρειας Κρήτης στη πλατεία Ελευθερίας
Το πάρκο Γεωργιάδη
Πύλη της Άμμου, Ενετικά Τείχη του Ηρακλείου

Βιβλιογραφία

Νικόλαος Αγγελής, " Αλέξιος Καλλέργης, ο Μέγας ΄Αρχων ", έκδ. 5η, Εκδ.Σμυρνιωτάκης, Αθήνα 1999, ISBN 9602991208 (ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ)
Ιωάννης Χασιώτης, " Μακάριος, Θεόδωρος & Νικηφόρος οι Μελισσηνοί (Μελισσουργοί), 16ος-17ος αιώνας ", Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, ΄Ιδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου 1966, (Βικελαία Βιβλιοθήκη)
Σπ.Ζαμπέλιος, " Ιστορικά Σκηνογραφήματα ", Το ΄Επος της Κρητικής Αυτονομίας, μτφρ., σχόλια, επιλογή εικόνων: Θ.Λουλουδάκη, copyright Θ.Λουλουδάκης, Χανιά 1977
Ιωάννης Α. Μελισσείδης & Πουλχερία Ζαβολέα Μελισσείδη, " Νικηφόρος Φωκάς (Ελ) Νικφούρ ", Τόμος 1ος, σελ. 67-96 κ.α., έκδ. 3η, Εκδόσεις Βεργίνα, Αθήνα 2009, ISBN 9789608280472 (ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ, Ελληνική Εθνική Βιβλιογραφία 2001/2007)
Γεώργιος Τ. Τσερεβελάκης, " Ο Νικηφόρος Φωκάς και η απελευθέρωση της Κρήτης απ τους ΄Αραβες (961 μ.Χ.) ", Εκδόσεις Σταμούλη Αντ. 2009, ISBN 9789606887079 (ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ, Βικελαία Βιβλιοθήκη κ.ά.)
Χρυσούλα Τζομπανάκη, " Ο Κρητικός πόλεμος 1645-1669. Η πολιορκία και η εποποιία του Χάνδακα ", Εκδόσεις Χρυσούλα Τζομπανάκη 2008, ISBN 9789609205245 (BIBLIONET)
Χρυσούλα Τζομπανάκη, " Ημερολόγιο 2010 : Ο Κρητικός πόλεμος 1645-1669 : Γεγονότα μοιραία, άνθρωποι μοιραίοι ", Εκδόσεις Δοκιμάκης, Ηράκλειο Κρήτης 2009, ISBN 9789609876643 (ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ)
Θεοχάρης Δετοράκης, " Ιστορία της Κρήτης ", Εκδ. Δετοράκης Θεοχάρης, 2η έκδ. 1990, (Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος)
Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, " El Greco, ο ΄Ελληνας ", Εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 1999, ISBN 9600325448 ISBN 139789600325447 (ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ)
Στυλιανός Αλεξίου, " Η κρητική λογοτεχνία και η εποχή της ", 3η έκδ., Εκδόσεις Στιγμή 2011, ISBN 9789602690734 (ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ)
Καραπιδάκης Νίκος, " Κρήτη, Περήφανη Ομορφιά ", φωτογράφιση : Ταλιάνης Δημήτρης, Εκδόσεις Μίλητος, Αθήνα 2011, ISBN 9789604642908 (BIBLIONET)